1000₺ ve üzeri siparişlerde ÜCRETSİZ GÖNDERİM
Hafta içi saat 14:00'e kadar verilen siparişler AYNI GÜN KARGODA
| Yazar: | Doç. Dr. Mahmut Tekin |
| Eser Türü: | Basılı, Dijital |
| Yayıncı: | DTA Yayıncılık |
| Yayın Tarihi: | 30/01/2025 |
| Kategori: | Arap Dili ve Belagatı |
| Sayfa Sayısı: | 150 |
| Dil: | Türkçe |
| Kapak: | Karton |
| Boyut: | 13.5 x 21 cm |
| ISBN: | 978-625-97866-9-8 |
| E-ISBN: | 978-625-95541-2-9 |
| DOI: |
10.70717/DTA.9786259554129
|
Curcânî’nin (ö. 471/1078-79) amiller üzerine telif ettiği el-‘Avâmilu’l-mie isimli eserinin ilim erbabının takdirini kazandığı bilinmektedir. Yazıldığı günden itibaren medreselerde okutulan metin, onlarca şerh, hâşiyeye ve tekmileye konu edilmiştir. Hadâiku’d-dekâik adlı eseriyle ün kazanan Sa‘dullâh el-Berde‘î’nin (ö. 793/1390) Curcânî’nin mevzu bahis eseri üzerine kaleme aldığı Sa‘dullâh es-sağîr’i de medrese müfredatına giren önemli yapıtlardandır. Söz konusu eser, dil konularını genellikle kısa ve veciz ifadelerle ortaya koymaktadır. Aynı şekilde detaya girmeden dilciler arasında meydana gelen ihtilaflara da genel hatlarıyla işaret ederek okuyucuyu bilgilendirmektedir. Alanla ilgili bazı kavramların ıstılah diğer bazılarının da lügat tanımlarını aktarmaktadır. Berde‘î, en ince ayrıntısına kadar analiz ettiği el-‘Avâmilu’l-mie’nin ibareleri için neredeyse bütün farklı i‘râbları zikretmektedir. Hem el-‘Avâmilu’l-mie hem de Sa‘dullâh es-sağîr her ne kadar medrese eğitim sisteminde yer almışsa da sorun teşkil eden ibarelerden de hali değildir. Bu nedenle söz konusu eserlerin eksik yönlerini tamamlamak ve ıslaha kabil olmayan ibarelerini okuyucuya iletmek için bazı dilciler hâşiye tarzı çalışmalar yapmışlardır. Sa‘dullâh es-sağîr üzerine yazılan ilk hâşiye Hâmid es-Sûsî’ye ait olduğu halde yeterince bilinmemektedir. İlim erbabı arasında ün kazanan ve yıllardır Sa‘dullâh es-sağîr’in anlaşılması adına yardımcı kaynak mesabesinde olan hâşiye Gerevî’ye aittir. Yapılan kapsamlı araştırmalar neticesinde söz konusu hâşiye üzerine şimdiye kadar hem Türkiye’de hem de yurt dışında çalışılmadığı tespit edilmiştir. Gerevî’nin hâşiyesine bakıldığında Sûsî’nin hâşiyesinden çok daha hacimli olduğu görülmektedir. Gerevî, her ne kadar yeri gelince Hâmid es-Sûsî’den istifade etmişse de çoğu yerde Sa‘dullâh es-sağîr’i yeterince anlamadığını ileri sürerek onu eleştiriye tabi tutmaktadır. Bununla birlikte yer yer Curcânî ve Berde‘î’yi de tenkit etmektedir. Dolayısıyla eserinde genel bağlamda eleştirel bir üslubun hakim olduğu ifade edilebilir. Hâşiyede farklı i‘râb vecihleri üzerine durmaktadır. Sa‘dullâh es-sağîr’de geçen literatür konularını detaylı bir şekilde okuyucuya aktarmaktadır. Aynı zamanda dilciler arasında meydana gelen ihtilaflara değinerek tercih ettiği görüşü ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, Gerevî’nin içinde bulunduğu dönemin genel durumu, yaşamı, ilmi kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra konumuzu teşkil eden hâşiyesinin geniş çaplı incelemesi yapılmıştır.
It is well known that al-Jurjānī’s (d. 471/1078–79) treatise al-ʿAwāmil al-miʾa, written on grammatical agents (ʿawāmil), was highly esteemed by scholars of its time. Since its composition, the text has been taught in madrasas and has been the subject of numerous commentaries (sharḥ), marginal notes (ḥāshiya), and complementary works (takmila). Among these, Saʿdullāh al-ṣaghīr, authored by Saʿdullāh al-Bardaʿī (d. 793/1390) — a scholar well known for his work Ḥadāʾiq al-daqāʾiq — is regarded as a significant contribution and was incorporated into the madrasa curriculum. This work presents linguistic topics in a concise and eloquent manner. Without delving into exhaustive detail, it also touches upon major scholarly disagreements and introduces the reader to both technical (terminological) and lexical definitions of key concepts. Al-Bardaʿī meticulously analyzes al-ʿAwāmil al-miʾa, often citing multiple possible grammatical analyses (iʿrāb) for each expression. Although both al-ʿAwāmil al-miʾa and Saʿdullāh al-ṣaghīr were integral to the madrasa system, they are not free from problematic or ambiguous expressions. In response, several linguists authored marginal commentaries (ḥāshiyāt) aimed at addressing these deficiencies and clarifying problematic passages. The first known ḥāshiya on Saʿdullāh al-ṣaghīr was composed by Ḥāmid al-Sūsī, though it remains relatively obscure. The more renowned and widely used commentary, however, belongs to al-Garawī, whose work has long served as a key reference in understanding Saʿdullāh al-ṣaghīr. Comprehensive research has shown that no detailed study, either in Turkey or abroad, has yet been conducted on al-Garawī’s ḥāshiya. Upon examination, it is evident that his work is far more extensive than that of al-Sūsī. Although al-Garawī occasionally benefits from al-Sūsī’s insights, he frequently critiques him for failing to grasp the content of Saʿdullāh al-ṣaghīr. At times, he also critiques al-Jurjānī and al-Bardaʿī themselves, indicating that his commentary adopts a generally critical tone. Al-Garawī’s ḥāshiya focuses extensively on alternative grammatical constructions and provides detailed expositions of the concepts referenced in Saʿdullāh al-ṣaghīr. He also addresses scholarly disputes in the field of grammar and clearly articulates his own preferred positions. This study begins by presenting information on the historical context of al-Garawī’s era, his life, scholarly identity, and works, followed by an in-depth analysis of the ḥāshiya that forms the core subject of our research.
Curcânî, el-‘Avâmilu’l-mie, el-Berde‘î, Sa‘dullâh es-sağîr, Hâmid es-Sûsî, Gerevî
Curcânî, el-‘Avâmilu’l-mie, el-Berde‘î, Sa‘dullâh es-sağîr, Hâmid es-Sûsî, Gerevî
DTA Yayıncılık, kitap yayıncılığının yanı sıra, akademik kitap ve tez projelerine yönelik danışmanlık ve editoryal hizmetler, dizgi ve tasarım çalışmaları (afiş ve web tasarımı dahil) ile akademik bilgi paylaşımı destekleyen kurslar ve atölyeler düzenlemektedir.
© Copyright DTA. Tüm Hakları Saklıdır
Bugünkü Ziyaret: 51 | Toplam Ziyaret: 46392